Futbolun en heyecanlı yönlerinden biri, tahmin edilemez anlarıdır. Ancak bazen oyunun kaderi sadece futbolcuların değil, düdüğü elinde olan (düdük bende kıllık bende 🙂) hakemlerin kararlarıyla da değişir. Tarihte öyle karşılaşmalar vardır ki, hakemlerin verdiği veya vermediği kararlar turnuvaların, kupaların ve hatta futbol tarihinin seyrini değiştirmiştir. Bu yazıda, futbol tarihine damga vuran ve hâlâ tartışılan en kritik 15 hakem hatasını inceleyeceğiz.

1. 1966 Dünya Kupası Finali – Wembley Golü

1966 yılında İngiltere’nin ev sahipliğinde düzenlenen Dünya Kupası finali, futbol tarihinin en çok tartışılan anlarından birine sahne oldu. İngiltere ile Batı Almanya Wembley Stadyumu’nda karşı karşıya geldi. Normal süresi 2-2 biten maçta uzatmalara gidildi. İngiliz oyuncu Geoff Hurst’ün şutu üst direkten sekerek çizgiye düştü. O dönem gol çizgisi teknolojisi olmadığı için hakem ve yan hakem kararıyla gol verildi. Almanya oyuncuları ve teknik heyeti topun çizgiyi geçmediğini iddia etti. Bu gol, İngiltere’nin kupayı kazanmasına doğrudan etki etti. Hâlâ futbol dünyasında “geçti mi, geçmedi mi?” sorusu tartışılır. Bu olay, modern futbolda teknolojinin önemini gösteren ilk büyük örneklerden biri olarak kabul edilir.

2. 1978 Dünya Kupası – Arjantin vs Peru Maçı

1978 Dünya Kupası, Arjantin’de düzenlendi ve ev sahibi ülke büyük baskı altındaydı. İkinci tur gruplarında Arjantin’in finale çıkabilmesi için Peru’yu en az 4 farkla yenmesi gerekiyordu. Maç 6-0 Arjantin lehine sonuçlandı. Ancak karşılaşmada hakem kararları, ilginç hakem görmezden gelmeleri ve Peru kalecisinin beklenmedik kötü performansı büyük tartışmalara neden oldu. Bazı iddialara göre Peru’ya siyasi baskı yapılmış, hatta ekonomik anlaşmalarla sonuç manipüle edilmişti. Her ne kadar doğrudan hakem hataları tartışılsa da, bu maç “hakemlerin görmezden geldiği” olaylarla futbol tarihine geçti. Arjantin kupayı kazandı, ancak bu karşılaşma hâlâ gölgede kalmış bir skandal olarak anılıyor.

3. 1982 Dünya Kupası – Schumacher’in Battiston’a Çarpması

Fransa ile Batı Almanya arasında oynanan yarı final maçı, sadece futbol kalitesiyle değil, aynı zamanda büyük bir hakem hatasıyla tarihe geçti. Fransız futbolcu Patrick Battiston, kaleci Harald Schumacher ile karşı karşıya kaldı. Schumacher, topa değil, doğrudan Battiston’a çarptı ve Fransız oyuncu ağır şekilde sakatlandı; bilincini kaybetti, dişleri kırıldı. Ancak hakem ne penaltı verdi ne de Schumacher’e kart gösterdi. Bu karar, futbol tarihinin en adaletsiz anlarından biri olarak kabul edilir. Maçı penaltılarla kazanan Almanya finale çıktı. Bugün bile bu olay, hakemlerin kararlarının futbolcuların kariyerlerine ve turnuvaların gidişatına nasıl etki edebileceğinin en çarpıcı örneklerinden biridir.

4. 1986 Dünya Kupası – Maradona’nın “Tanrı’nın Eli”

Futbol tarihinin en ikonik ve en çok tartışılan anlarından biri 1986 Dünya Kupası’nda yaşandı. Çeyrek finalde Arjantin ile İngiltere karşı karşıya geldi. Arjantinli efsane Diego Maradona, İngiltere kalecisi Shilton’un üzerinden topa eliyle dokunarak gol attı. Hakem Tunuslu Ali Bin Nasser bu pozisyonu göremedi ve gol geçerli sayıldı. Maradona bu gole daha sonra “Tanrı’nın eli” adını verdi. Aynı maçta Maradona’nın attığı “yüzyılın golü” ile Arjantin galibiyete ulaştı. Bu olay, futbol tarihinin en tartışmalı ve sembolik anlarından biri oldu. Hakem hatasının turnuvanın sonucunu değiştirmesi ve Maradona’nın futboldaki efsane konumunu pekiştirmesi, olayın önemini artırdı.

5. 1990 Dünya Kupası – Kamerun vs Arjantin

1990 Dünya Kupası açılış maçında Arjantin, Kamerun ile karşılaştı. Favori olan Arjantin, hakem kararları nedeniyle büyük bir şok yaşadı. Kamerunlu oyuncuların sert faullerine rağmen hakem birçok pozisyonda kart göstermedi. Ancak Kamerun’un bir oyuncusu kırmızı kartla atıldıktan sonra bile sertlik devam etti. Buna rağmen Kamerun maçı 1-0 kazanmayı başardı. Hakemin verdiği ve vermediği kararlar, turnuvanın en büyük sürprizlerinden birine yol açtı. Bu maç, Afrika futbolunun dünya sahnesinde saygı kazanmasına yardımcı oldu. Hakem hataları, oyunun gidişatını dramatik şekilde değiştirdi.

6. 1994 Dünya Kupası – Brezilya vs Hollanda Maçı

1994 ABD Dünya Kupası çeyrek finalinde Brezilya ile Hollanda karşı karşıya geldi. Futbolseverler, Pele’nin ülkesinden yeni bir şampiyonluk bekliyordu. Maç oldukça çekişmeli geçti ve kritik bir anda hakem kararları karşılaşmanın gidişatını belirledi. Hollandalı oyuncuların ceza sahasında düşürülmelerine penaltı verilmezken, Brezilya lehine verilen fauller çok daha kolay çalındı. Özellikle Branco’nun düşürülmesi sonrası kazanılan serbest vuruş, maçı Brezilya lehine çevirdi. Hollanda basını uzun süre bu maçı “hakemin Brezilya’yı finale taşıdığı karşılaşma” olarak nitelendirdi. Brezilya kupayı kazanırken, bu maç hakem kararlarının şampiyonluklara giden yolu nasıl etkileyebileceğinin örneklerinden biri oldu.

7. 2002 Dünya Kupası – Güney Kore vs İtalya

2002 Dünya Kupası, tarihin en çok tartışılan turnuvalarından biri oldu. Güney Kore’nin ev sahipliği yapmasının avantajıyla birlikte hakem kararları dünya çapında tepki topladı. Özellikle İtalya ile oynanan son 16 turu maçı, futbol tarihine kara bir leke olarak geçti. İtalyan forvet Totti, ceza sahasında kendini bırakmadığı halde “aldatma” gerekçesiyle ikinci sarı karttan oyundan atıldı. Tommasi’nin attığı gol ofsayt gerekçesiyle iptal edildi. Son dakikalarda Francesco Coco’ya yapılan bariz faul görmezden gelindi. Hakemin bu kararları, Güney Kore’nin altın golle maçı kazanmasına zemin hazırladı. İtalya turnuvaya veda etti, futbolseverler ise hakemleri uzun yıllar suçladı.

8. 2002 Dünya Kupası – Güney Kore vs İspanya

Aynı turnuvada çeyrek finalde Güney Kore bu kez İspanya ile karşılaştı. Bu maçta da hakem kararları büyük tartışmalara yol açtı. İspanya’nın iki golü iptal edildi: biri ofsayt gerekçesiyle, diğeri ise topun çizgiyi geçmediği iddiasıyla. Ancak televizyon tekrarları, bu gollerin geçerli olduğunu gösteriyordu. Ayrıca İspanya’nın kazandığı kornerler ve duran toplar yanlış kararlarla kesildi. Maç penaltılara gitti ve Güney Kore yarı finale yükseldi. Bu karşılaşma, Dünya Kupası tarihinin en büyük hakem skandallarından biri olarak kabul edilir. İspanya basını “futbolun öldüğü gece” başlıkları attı.

9. 2009 Dünya Kupası Elemeleri – Fransa vs İrlanda (Henry’nin Eli)

2010 Dünya Kupası’na katılım için yapılan play-off eşleşmesinde Fransa ile İrlanda karşılaştı. Rövanş maçında İrlanda öndeydi ve uzatma dakikalarına gidiliyordu. Fransa’nın efsane oyuncusu Thierry Henry, topu açıkça eliyle kontrol etti ve ardından Gallas’a gol pası verdi. Hakem bu elle müdahaleyi görmedi ve gol geçerli sayıldı. İrlanda elendi, Fransa Dünya Kupası’na katıldı. Bu olay, futbol tarihinin en açık elle oynama pozisyonlarından biri olarak tarihe geçti. İrlanda Futbol Federasyonu ve halkı uzun süre bu olayı kabullenemedi. FIFA, bu skandalın ardından “video hakem” sistemini daha ciddi şekilde gündemine aldı.

10. 2010 Dünya Kupası – Almanya vs İngiltere (Lampard’ın Golü)

2010 Güney Afrika Dünya Kupası son 16 turunda Almanya ile İngiltere karşılaştı. Maçın en unutulmaz anı Frank Lampard’ın attığı golde yaşandı. İngiliz oyuncunun şutu üst direkten sekip kale çizgisinin epey içine düşmüştü. Tüm dünya topun gol olduğunu görürken, hakem ve yardımcıları pozisyonu değerlendiremedi ve golü vermedi. O anda skor 2-1 idi ve İngiltere maça ortak olabilirdi. Ancak karar, maçın seyrini tamamen değiştirdi. Almanya 4-1 kazanarak çeyrek finale çıktı. Bu olay, FIFA’nın “gol çizgisi teknolojisi”ni uygulamaya koymasının en önemli nedenlerinden biri oldu. Lampard’ın golü, futbol tarihine verilen en kötü hakem kararlarından biri olarak geçti.

11. 2012 Avrupa Şampiyonası – Ukrayna vs İngiltere

Euro 2012’de Ukrayna ile İngiltere arasında oynanan grup maçı, gol çizgisi teknolojisinin eksikliğini bir kez daha gündeme getirdi. Ukraynalı Marko Dević’in şutu, İngiltere kalecisi Joe Hart’ı geçip çizgiyi net bir şekilde geçmişti. Ancak savunmada John Terry topu uzaklaştırınca hakem oyunu devam ettirdi. Hakem ve yardımcılarının bu hatası Ukrayna’yı turnuvadan etti. İngiltere maçı kazandı ve grup aşamasından çıktı. Bu olay, turnuvanın ardından UEFA’nın da video teknolojilerine daha sıcak bakmasına yol açtı.

12. 2017 Şampiyonlar Ligi – Real Madrid vs Bayern Münih

2016–17 sezonu Şampiyonlar Ligi çeyrek finalinde Real Madrid ile Bayern Münih karşı karşıya geldi. İlk maçı 2-1 kaybeden Real, rövanşı uzatmalarda 4-2 kazanarak turu geçti. Ancak maçta verilen hakem kararları büyük tartışmalara yol açtı. Cristiano Ronaldo’nun attığı iki gol bariz ofsayt pozisyonundaydı ama geçerli sayıldı. Ayrıca Vidal’in tartışmalı kırmızı kartı, Bayern’in direncini kırdı. Alman basını hakemi “Real Madrid’in 12. oyuncusu” olarak manşetlere taşıdı. Bu maç, VAR teknolojisinin Şampiyonlar Ligi’ne getirilmesinde önemli dönüm noktalarından biri oldu.

13. 2018 Şampiyonlar Ligi Finali – Real Madrid vs Liverpool

Kiev’de oynanan finalde Real Madrid ile Liverpool karşı karşıya geldi. Maç, Mohamed Salah’ın sakatlığı ile hafızalara kazındı. Sergio Ramos’un Salah’ı sert şekilde yere indirmesi sonrası Mısırlı yıldız oyuna devam edemedi. Hakem faul kararı verdi ancak kart göstermedi. Liverpool, Salah’sız oyunda zorlandı ve Real Madrid 3-1 kazanarak kupayı aldı. Hakem kararı, “kasıtlı mıydı, değil miydi?” tartışmalarını beraberinde getirdi. Futbol dünyası Ramos’u suçlarken, hakemin olayın ağırlığını dikkate almaması, finalin seyrini doğrudan etkiledi.

14. 2022 Dünya Kupası Finali – Arjantin vs Fransa

Katar’daki final, futbol tarihinin en unutulmaz maçlarından biri oldu. Ancak hakem kararları da büyük tartışmalara yol açtı. Arjantin lehine verilen ilk penaltıda Di María’nın kolayca yere düşmesi, Fransa basınında yoğun eleştiriler aldı. Ayrıca Messi’nin attığı ikinci golde topun öncesinde saha dışına çıktığı iddiası ortaya atıldı. Fransa lehine verilmesi gereken bir penaltının atlanması da Fransız futbol otoriteleri tarafından gündeme getirildi. Arjantin, penaltılarla Dünya Kupası’nı kazandı ama hakem kararları hâlâ konuşuluyor.

15. 2010–11 Süper Lig Sezonu – Trabzonspor ve Fenerbahçe Mücadelesi

Türk futbol tarihinin en tartışmalı sezonlarından biri 2010–11 Süper Lig sezonudur. Fenerbahçe ile Trabzonspor arasında geçen şampiyonluk yarışında birçok hakem kararı manşetlere çıktı. Trabzonspor cephesi, özellikle ligin ikinci yarısında verilen tartışmalı penaltılar ve verilmeyen goller nedeniyle büyük tepki gösterdi. Bazı maçlarda ofsayt gollerinin geçerli sayılması, bariz faullerin görmezden gelinmesi, sezon sonunda Fenerbahçe’nin averajla şampiyon olmasıyla birleşince, Türk futbolunda yıllarca sürecek bir tartışmayı doğurdu. Bu sezon, Türkiye’de hakem kararlarının futbolun kaderini nasıl etkileyebileceğinin en çarpıcı örneklerinden biri olarak hafızalara kazındı.